Zuid Afrika 1996 (36)

Avondje stappen in Wattville

Het is donker als ik samen met Ewoud in Wattville arriveer. Er is geen straatverlichting en op mijn gevoel rij ik richting het huis van Vincent. We parkeren de auto naast het huis. De anderen zijn vrijwel gelijk gearriveerd. Vincent heeft ons uitgenodigd voor een braai en achter het eenvoudige “matchbox-house” liggen de kippeboutjes al te sudderen op de barbecue. Binnen staat de televisie te blêren en kinderen lopen af en aan. In de keuken is Nelly, de vrouw van Vincent, druk in de weer met de salades. Even later verschijnt Musa, een van de bestuurders van de woningcorporatie en hoofd van een school in een naburige township. Ik begeleid het voorstelrondje. Peter van Planact is er, een Zuidafrikaan van Italiaanse komaf. Twee studenten van de Academie van Bouwkunst uit Rotterdam, Ewoud en Ronald, waarvan de laatste een Nederlander van Zuid-afrikaanse komaf. En verder zijn Arie en ik aanwezig. Musa is van mening dat, nu we in de township zijn, ook andere namen moeten hebben. Plechtig herdoopt hij ons. Ik krijg de naam “Jabulani”, hetgeen betekent “Hij die vreugde verkondigd”. Arie wordt herdoopt tot “Vusumuzi”, ofwel “degene die het huis optilt”. Dit is een naam die vaak wordt gegeven aan de eerstgeboren zoon, omdat deze de naam van de familie hoog moet houden. Later op de avond zullen ook de anderen worden herdoopt. Ewoud krijgt de naam “Mandla” (kracht), Ronald wordt “Thabo” (vreugde) gedoopt en Peter krijgt de naam “Musa” (hij die vrede brengt).
Het eten is klaar. Er is een grote pan met “pap” (maïsmeel), verder salades en veel vlees. De bedoeling is om met je handen de pap te kneden tot een soort lepel en daarmee het andere voedsel op te scheppen. Het smaakt voortreffelijk. Ondertussen loopt het kleinzoontje van Vincent druk om ons heen en heeft met name grote belangstelling voor de ritsen in mijn jas.
Na het eten besluiten we naar een van de shebeens te gaan. Dit zijn illegale cafés, gevestigd in gewone woonhuizen in de township. We lopen de huiskamer binnen. Aan de keukentafel zitten drie mannen bier te drinken. Wij nemen plaats op de bank en enkele plastic krukjes rondom de televisie. Vincent haalt grote flessen bier. De aanwezigen kijken ons eerst wat verbaast aan, maar al snel worden we geaccepteerd. Musa heeft het hoogste woord, mede dankzij de aardige hoeveelheid Brandy die hij al heeft gedronken. Na een uurtje kondigt hij aan dat hij naar huis gaat. Dat zal hij komende uur nog drie keer doen, waarbij we elke keer zijn hand schudden. Uiteindelijk vertrekt hij, om twee minuten later weer binnen te staan.
We lopen naar de volgende shebeen, slechts enkele huizen verder. Deze lijkt meer op een echte kroeg. Er zitten wat mensen aan tafeltjes en er is een bar. De muziek staat hard en er wordt voornamelijk soulmuziek gedraaid. Enkele mensen dansen op de vierkante meter. We worden hartelijk begroet en moeten vele handen schudden. We zijn snel aan de praat. Een man neemt me kwalijk dat ik binnen ben gekomen, omdat hij nu niet meer de langste man in de kroeg is. Ik verontschuldig mezelf en wijs als verklaring op de dikke zolen onder mijn schoenen. Iedereen wil met ons praten en na afloop van elk gesprek worden er weer handen geschud. Een van mijn gesprekken eindigt in een danspartij met een aardige kerel. Er wordt veel gelachen en veel gedronken. Een dronken man probeert mij iets duidelijk te maken, maar zijn Engels is niet meer te verstaan en hij gaat zo nu en dan over in Zulu, waarbij ik helemaal afhaak. Rond één uur loopt de shebeen leeg en wij gaan even later ook weg, waarbij we wederom ongeveer alle mensen in de kroeg de hand moeten schudden.
In de auto praten we na. Dit was een unieke avond. De gastvrijheid, de vriendelijkheid, de interesse en de saamhorigheid van de mensen die we vanavond hebben ontmoet hebben op mij een diepe indruk achtergelaten. Het plezier, de twistgesprekken tussen dronken mannen, de muziek, het dansen, maar vooral de gesprekken zal ik niet snel vergeten. Ik ben trots op mijn nieuwe naam Jabulani, maar ik nog meer vereerd dat ik een avond heb mogen doorbrengen tussen mensen en een cultuur waarbij deze naam een werkelijke betekenis heeft.